O pochodzeniu kefiru w reportażu Hanny Krall

W znakomitym zbiorku reportaży Hanny Krall „Na wschód od Arbatu” znalazłam bardzo ciekawą historię na temat zdobycia przez Rosjan technologii produkcji kefiru. Bohaterką jest Irina, młoda pracownica Zakładów Mleczarskich Nr 1 im. Gorkiego w Moskwie.

„Sześćdziesiąt lat temu kefir robiono tylko na Kaukazie, a górale otaczali produkcję tajemnicą. Błandow, ówczesny właściciel fabryki, posłał na Kaukaz robotnicę Irinę Makarową z delikatną misją: zdobyć sekret i pilnie strzeżone grzybki.
Irina miała dwadzieścia lat i była piękna, więc na Kaukazie zakochał się w niej książę Murza-Bek. Porwał Irinę i zawołał: »Musisz być moją«, na co Irina: »Nie chcę małżeństwa, lecz grzybki!«. Z kolei książę Murza-Bek wyciągnął kindżał: »Umrę, jeśli moją nie będziesz«, a Irina: »Wolę własną śmierć niż hańbę«. W kulminacyjnym momencie wkroczyli żandarmi, księciu groził publiczny proces, jego adwokaci zaproponowali Irinie ugodę, a niezłomna patriotka Zakładów Mleczarskich powiedziała: »Wybaczę, jeśli dacie grzybki«. I książę wręczył grzybki Irinie. I fabryka wyprodukowała pierwszy w Europie kefir.”

Książkę gorąco polecam, to wciągająca lektura na jeden wieczór. Jak zauważa we wstępie Mariusz Szczygieł, pisane w czasach Związku Radzieckiego reportaże pozwalają docenić kunszt reporterki, która sprytnie przemyca treści między wierszami, grając na nosie cenzurze.

Hanna Krall „Na wschód od Arbatu”, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Warszawa 2014, wyd. III (ze wstępem Mariusza Szczygła, posłowiem Jerzego Szperkowicza i nowymi przypisami samej autorki)